Meme Estetiği

Meme Saðlýðý / Meme EstetiðiMeme Estetiði
Prof. Dr. Orhan ÇÝZMECÝ

Meme, insanlarda dahil memeli hayvanlarýn gövdesinin üst ön kýsmýna verilen isimdir. Meme dokusu içerisin de süt bezleri bir tür özelleþmiþ ter bezi yapýsýnda olup, birincil görevi yeni doðanlarýn beslenmesi için süt üretmektedir. Ýnsan memesinin tek görevi bununla sýnýrlý olmayýp cinsel ve kültürel anlamlarý da bulunmaktadýr. Eski çaðlardan beri kadýn memesi doðurganlýðýn, üretkenliðin, cinselliðin simgesi olmuþtur. Süt verme dönemi dýþýnda da sürekli þiþkin halde bulunmasý sadece insanlara özgüdür.

Bir bakýmdan meme dokusu kadýnlar için önemli bir benlik öðesidir. Bu dokunun herhangi bir nedenle ( kanser, travma, enfeksiyon, cerrahi…)yitirilmesi, hasta ve çevresinde ileri derecede
Duygusal strese yol açmaktadýr. Her ne kadar son yýllarda kanserin erken taný ve tedavisindeki
ilerlemeler, kansere baðlý ölümleri ciddi oranda azatlýysa da, hastalýðýn sýklýðý göz önüne alýndýðýnda, meme kanseri 35- 59 yaþ aralýðýndaki kadýnlarda önde gelen ölüm nedenlerinden
Biri olmayý sürdürmektedir. Dolayýsýyla, ilk kez meme kanseri tanýsý konulan kadýn büyük bir
Hayal kýrýklýðý yaþamakta, düþünsel alt yapýsý ne olursa olsun aklý çeþitli sorunlarla hýzlý bir þekilde dolmaktadýr. Bu sorulardan ilki “ölecek miyim “? Olacak, daha sonra ise “aileme kim bakacak?, kemoterapi alacak mýyým ?, saçlarým dökülecek mi?, bu olay çevremi nasýl etkileyecek?”sorularý takip edecektir.Bu sorular “kanser”adýnýn içinde barýndýrdýðý genel toplumsal kanýyla birlikte kadýnýn o toplumdaki rolünü yansýtýr. Sorularýn büyük bir bölümüne yanýt, hastayý muayene eden cerrah tarafýndan verilmektedir. Cerrah, ayný zaman da tedaviye iliþkin görüþünü de son olarak söylemekte ve bu görüþ genellikle hasta meme dokusunun bir bölümü veya tümünün cerrahi olarak çýkarýlmasý olmaktadýr. Uzun yýllardan beri hasta bu son yanýtýn için de barýndýrdýðý soru iþaretleriyle birlikte eve gönderilmekteydi.

Bu sorular, ilk rahatlamanýn ardýndan uzvunun kaybý ile sonuçlanacak tedavi maratonuyla ile ilgili özellikle kadýnýn kendisinde belirgin endiþe yaratmaktaydý. Bu konuda her kadýn kendi kiþisel özelliklerine göre deðiþik tepkiler verecektir. Bununla birlikte kadýnýn çevresi olaya daha deðiþik tepkiler verebilir. Hastanýn çevresi için genellikle birincil kaygý, hastanýn yaþamýnýn ve iyilik halinin devamý olurken, hasta için daha deðiþik kaygýlar oluþmaktadýr.

Bunlar temelde benlik algýsýný deðiþtirecek  uzuv kaybýnýn yüklediði kaygýlar etrafýnda þekillenir. Günümüzde meme kanseri tedavisin de gelinen noktada, meme kaybýnýn bir þekilde yerine konulmasý önemli bir aþamadýr. Bu plastik cerrahinin ilgi alanýna girmektedir ve bu dalla birlikte ortaya atýlan teknikler de görece yenidir. Bu konuda özellikle geliþmelerin son 15 yýlda olmasý nedeniyle toplumun görüþü ve bilgisi kýsýtlýdýr. Bu noktada sevinilecek bir geliþme de hastanýn birincil hekimi konumundaki genel cerrahi hekimlerinin bilgisinin artmasý ve ekip çalýþmasýnýn son yýllarda ülkemizde de yerleþmeye baþlamasýdýr.Hastanýn yaþayacaðý bu kaybý bir an önce yerine koymak, hastanýn sosyal yaþamýyla birlikte tedavisine ve iyilik halinin devamýna büyük katký saðlayacaktýr. Doðal olarak bu yeni durum da kendi için de yeni sorular ve yeni seçimleri de beraberinde getirmektedir.Bunun için plastik cerrahýn hastayla ve genel cerrahi ekibiyle iletiþim çok önemlidir. Meme dokusunun yerine konulmasýn da bir çok seçenek cerrahýn elinin altýnda gibi görünse de her teknik her hasta için uygun olmayabilir. Bu nedenle izlenecek yola hasta ile birlikte karar verilmelidir. Hasta ile ameliyat öncesi ayrýntýlý bir görüþme  ve ayrýntýlý bir muayene gereklidir.

Burada biz bazý genel bilgileri size aktaracaðýz. Konunun uzmaný bir plastik cerrahi hekimi ile  yapýlacak görüþme öncesi herhangi seçeneklerin sunulabileceðine yönelik bir ön bilgilendirme yapacaðýz.

Meme rekonstrüksiyonu, meme dokusunun herhangi bir nedenle kaybý sonrasý, bu dokunun bir benzerinin kiþinin kendi dokusu ve / veya implantlar kullanýlarak cerrahi olarak yeniden oluþturulmasýdýr. Meme rekonstrüksiyonu bir estetik cerrahi giriþimi deðildir. Meme rekonstrüksiyonunda oluþturulan yeni dokunun hastalýk öncesi þekil ve büyüklüðünde, karþý memeyle simetrik olmasý ideal olmakla birlikte her zaman  bu saðlanamayabilir. Bu ideale ulaþmak için ek giriþimler ve hatta karþý memeye cerrahi giriþimler gerekebilir. Meme rekonstrüksiyonu ciddi bir cerrahi giriþimdir ve çoðunlukla genel anestezi altýnda yapýlýr. Bu demektir ki her hangi büyük bir cerrahi giriþiminin risklerini  taþýmaktadýr. Meme rekonstrüksiyonu sonrasý bu bölgede ve eðer kiþinin kendi dokusu kullanýlacaksa, bu dokunun alýndýðý bölgede izler olacaktýr. Bu izler ameliyat sonrasý 2-3 haftada çok belirgin olacak. Aylar içinde solma gösterecektir.

Ýmplantlar : Meme protezleri olarak bilinen insan vücuduyla uyumlu, silikon bir zar ile kaplý,içi serumla þiþirilebilen materyallerdir. Yetersiz cilt dokusunu çoðaltmak için plastik cerrahinin birçok alanýnda kullanýlan bu þiþirilebilir implantlar meme cerrahisi sonrasý yeni meme oluþturmak için gerekecek deri dokusunu üretmek amacýyla kullanýlýrlar. Yeterli deri büyüklüðü saðlanýnca, memenin doðal kývam ve bütünlüðünü oluþturmak üzere silikon veya serumla dolan anatomik þekilli bir implantla deðiþtirilebilir veya kiþinin kendi dokusu bu yeni oluþan cebe yerleþtirilerek benzer sonuç alýnabilinir. Meme bölgesi dýþýnda yeni yara izi oluþturulmamasý ve görece kolay uygulanabilir olmasý avantajlarý arasýndadýr. Dezavantajlarý ise, implantýn þiþirilmesi için ameliyat sonrasý istenen hacimlere ulaþýlana kadar hastanýn doktoruna yaklaþýk haftada iki kez gitme zorunluluðu, her ne kadar vücuda uyumluluðu ve güvenilirliði kanýtlanmýþ da olsa yabancý bir madde olmasý ve kendine özgü istenmeyen durumlarý da beraberinde barýndýrmasý, bunun yaný sýra meme dokusunun kendine özgü kývam ve akýcýlýðýný gösterememesidir.

Otojen dokular: Otojen doku ile rekonstrüksiyon, kiþinin kendi dokusunun yeniden þekillendirilmesiyle yapýlan rekonstrüksiyonlardýr. Kullanýlabilecek dokular  arasýnda karýn alt bölgesi, sýrt bölgesi ve kalça bölgesi. Mikro cerrahi yöntemleri kullanýlabilinir veya kullanýlamayabilir. Hastanýn hastanede yatýþ süresi otojen rekonstrüksiyonda daha uzun olacaktýr. Bu süre 3 ile 15 gün arasýnda deðiþebilmektedir.

Burada hastanýn kendine özgü özelliklerini göz önüne alan plastil cerrahýn kararý en önemli dayanak olsa da birden çok seçenek hastanýn önüne gelebilir. Bu yüzden kýsaca bu yöntemleri tanýtalým.

Karýn Alt Bölgesi:
Karýn  alt bölgesinde bulunan cilt,cilt altý yaðlý dokularla birlikte, karýn kasý dahil edilerek veya edilmeyerek alýnarak meme dokusunun oluþturulmasýdýr.Yöntem, karýndaki fazla yaðlardan kurtulmayý önerse de çok þiþman kadýnlarda uygun bir seçenek deðildir.Ayrýca bu bölgeye yapýlmýþ ve bu bölgenin kanlanmasýný bozacak bir ameliyat geçirmiþ olma da bu dokunun kullanýmýný  kýsýtlar.

Bu ameliyatla karnýn alt bölgesinde uzun bir yara izi oluþacaktýr.Fakat bu iz genellikle çamaþýrýn altýnda gizlenebilir nitelikte olacaktýr.

Sýrt Bölgesi : Sýrtta bulunan cilt, yaðlý doku ve kasýn meme dokusunu oluþturmak üzere kullanýlmasý da seçenekler arasýndadýr. Karýn bölgesi herhangi bir nedenle kullanýlamayacak hastalar ya da sýrttaki bir yara izini karýndakine tercih edecek hastalar için önemli bir seçenektir. Bu teknik sýklýkla implant tekniðiyle kombine edilerek daha simetrik, doðal bir sonuç elde edilir. En önemli dezavantajý sýrta doðru yayýlan, sutyen içerisinde gizlenmesi beklenen çizgisel bir iz ve çöküklük oluþturmasýdýr. Bu seçenek sigara içen hastalarda uygun olmayabilir. Ayrýca meme cerrahisi  sýrasýnda bu bölgeyi besleyen damarlarýnda yaralanmasý olasýlýðý yüksektir, bu durumda bu doku kullanýlmaz

Kalça Bölgesi : Kalça bölgesindeki yaðlý doku, çok atletik kadýnlarda bile yeterli hacmi saðlayabilir.Yine de kalça simetrisinde ortaya çýkacak bozulma, cerrahi sürenin uzunluðu ve ameliyat sonrasý bakým göz önüne alýndýðýnda bu seçeneðin kullanýmý kýsýtlýdýr. Seçilecek yöntem ne olursa olsun, cerrahýn deneyimi ve görüþleri ile hastanýn sunulan seçeneklere akil yaklaþýmý, sonucu belirleyen en önemli noktalardýr.

Bir baþka soru da rekonstrüksiyonun ne zaman yapýlacaðýdýr. Meme rekonstrüksiyonu, meme dokusu alýndýktan sonraki herhangi bir zaman da yapýlabilir. Memenin alýndýðý ameliyatta yapýlmasý mümkündür ve en iyi cerrahi sonuç da bu zaman elde edilir.Plastik cerrahýn elindeki dokular nedbeleþmemiþ, radyoterapinin (ýþýn tedavisi ) bozguncu etkilerinden etkilenmemiþtir. Ancak daha iyi cerrahi sonuç, daha memnun hasta demek deðildir. Hasta memesinin yokluðunu hiç yaþamayacaktýr. Birçok kadýn için bu çok önemli bir psikolojik destek demektir.Kadýnýn öz benliði ve beden algýsý etkilenmeden tedaviye daha kolay adapte olur. Bazý kadýnlar içinse memenin yokluðunun yaþattýðý psikolojik deneyim,geç zamanda yapýlan rekonstrüksiyonda bir ödül mekanizmasý olarak çalýþmaktadýr. Hasta, memenin yokluðunun yaþattýðý deneyimlerden geçmiþ olduðundan yapýlan rekonstrüksiyondan daha memnun kalabilmektedir. Meme rekonstrüksiyonu çok aþamalý bir cerrahi süreci getirmektedir.Meme baþý ve çevresinin yapýlmasý, karþý meme ile simetrinin saðlanmasý ve son rötuþlar için ek cerrahi giriþimlerin gerekliliði  akýlda tutularak konuya yaklaþýlmalýdýr.

Meme aldýktan hemen sonra hasta uyanmadan yapýlan bir rekonstrüksiyonda optimum sonuç elde edilecek bile olsa, þekil ve kývam olarak memenin orijinal  halinden uzak bir sonuç ortaya çýkacaðý için hastanýn yeni dokuya yabancýlaþmasý ve hayal kýrýklýðý yaþamasý olasýdýr.
Son söz olarak, plastik cerrahinin bir çok alanýnda olduðu gibi meme rekonstrüksiyonu, bir sanattýr. Sanatýn konusu ise temsil ettiði deðerler birlikte insandýr. Bunun için bilinçli hastalar

Ve konunun uzmaný plastik cerrahlar el ele vererek hasta ve çevresi için en uygun yolu beraber belirlemelidir.